Giãn tĩnh mạch tinh (Varicocele) là một bệnh lý nam khoa phổ biến, xảy ra khi các tĩnh mạch trong bìu (thường ở bên trái) bị giãn nở bất thường do máu ứ đọng. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nam, nhưng cũng có thể không gây triệu chứng rõ ràng ở nhiều trường hợp. Dưới đây là thông tin tổng quan:
Nguyên nhân và cơ chế
-
Suy van tĩnh mạch: Van tĩnh mạch yếu khiến máu chảy ngược về
tinh hoàn, gây ứ đọng.
-
Yếu tố giải phẫu: Tĩnh mạch tinh trái dài và thẳng đứng hơn
tĩnh mạch tinh phải nên dễ bị giãn hơn (90% trường hợp xảy ra ở bên trái).
-
Nguyên nhân khác: Khối u chèn ép tĩnh mạch, chấn thương
vùng chậu, hoặc hoạt động thể chất quá sức.
Triệu chứng điển hình
1.
Sưng đau tinh hoàn: Cảm giác nặng, đau âm ỉ hoặc nóng rát
trong bìu, tăng lên khi đứng lâu, vận động mạnh.
2.
Khối tĩnh mạch nổi rõ: Sờ thấy búi tĩnh mạch xoắn ngoằn
như "búi giun" dưới da bìu.
3.
Teo tinh hoàn: Tinh hoàn bên giãn tĩnh mạch có thể nhỏ
hơn bên đối diện (trường hợp nặng).
4.
Vô sinh: Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng do
nhiệt độ tinh hoàn tăng.
Chẩn đoán
-
Khám lâm sàng: Bác sĩ sờ nắn bìu để phát hiện búi giãn
tĩnh mạch.
-
Siêu âm Doppler màu: Đánh giá kích thước, mức độ giãn và lưu
lượng máu trong tĩnh mạch.
-
Xét nghiệm tinh dịch đồ: Kiểm tra chất lượng tinh trùng nếu
nghi ngờ vô sinh.
Điều trị
-
Theo dõi: Nếu không đau hoặc không ảnh hưởng sinh sản,
chỉ cần theo dõi định kỳ.
-
Can thiệp khi cần thiết:
Phẫu thuật: Thắt tĩnh mạch giãn qua mổ mở, nội soi hoặc
vi phẫu.
Thuyên tắc tĩnh mạch: Dùng catheter đưa chất gây tắc vào tĩnh mạch bệnh lý (ít xâm lấn).
Hỗ trợ sinh sản: Kết hợp với các phương pháp như IVF/IUI nếu có vô sinh.
Phòng ngừa và lưu ý
-
Tránh
mặc quần bó sát, vận động quá sức.
-
Tập
thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn uống giàu chất chống oxy hóa (vitamin C, E) để
bảo vệ tinh trùng.
-
Khám
nam khoa định kỳ nếu có tiền sử giãn tĩnh mạch hoặc triệu chứng bất thường.
Varicocele có thể điều
trị hiệu quả nếu phát hiện sớm, đừng ngần ngại thăm khám để bảo vệ sức khỏe
sinh sản! 🩺